بروزرسانی: 23 خرداد 1404
چرا مضرات آرایش برای کودکان جدی است؟
حتما دیده اید که بعضی از بچه ها در مهمانی ها یا جشن ها، دوست دارند کمی آرایش کنند؛ همین که یک ردی از برق لب روی لبشان بزنند، یا کمی سایه دور چشم داشته باشند. اما سوال مهم اینجاست: آیا واقعا آرایش برای کودکان بی ضرر است؟ من به عنوان یک خانم ۲۸ ساله اهل تهران و کسی که سال ها در صنعت آرایشی و بهداشتی فعالیت می کند، تصمیم گرفتم کمی درباره این موضوع جدی حرف بزنم. می دانید چرا؟ چون همه ما دوست داریم فرزندمان رشد کند و سالم بماند، نه اینکه آسیب ببیند فقط برای زینت! پس بیایید باهم درباره مضرات آرایش برای کودکان از نگاه علمی و تجربی بررسی کنیم.
آیا می دانید آرایش و پوست کودکان با بزرگسالان بسیار متفاوت است؟
پوست کودکان بسیار حساس تر و نازک تر از بزرگسالان است. کارشناسان پوست می گویند که لایه ی حفاظتی پوست کودکان هنوز به طور کامل شکل نگرفته و ورود ترکیبات شیمیایی به پوست آن ها می تواند باعث تحریک و عوارض غیرقابل پیش بینی شود. یکی از اعضای انجمن متخصصان پوست تهران در مقاله ای که در سال ۲۰۲۰ منتشر کرد، تأکید داشت: "بافت پوستی کودکان نسبت به مواد آرایشی بسیار آسیب پذیر است چون سد دفاعی طبیعی آن ها تکمیل نشده است." پس وقتی یک برق لب، رژگونه یا حتی کرم پایه روی پوست کودک قرار می گیرد، احتمال واکنش های آلرژیک یا التهاب وجود دارد که ممکن است بعدها جدی تر شود.
آرایشی و بهداشتی: ترکیبات خطرناک در میکاپ کودکان
ببینید، شاید فکر کنید استفاده از محصولات مخصوص کودکان (مثل رژ لب های کودکانه یا سایه های ملایم) بی خطر است، اما واقعیت چیز دیگری است. مواد شیمیایی مثل پارابن ها، فتالات ها، و حتی برخی رنگ های صنعتی که در بعضی لوازم آرایش به کار می رود، می تواند باعث اختلالات هورمونی در بدن کودکان شود. مطالعاتی در مجله Environmental Health Perspectives (2017) نشان داد که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این مواد شیمیایی ممکن است رشد طبیعی سیستم غدد درون ریز کودک را تحت تاثیر قرار دهد. همینطور، برخی برندهای نامعتبر میکاپ ممکن است حاوی سرب یا فلزات سنگین باشند که برای سلامت بدن کودک واقعا خطرناک است.
یک خاطره شخصی از آرایش کودکان و یادگیری از اشتباهات
یه بار خودم شاهد یه صحنه جالب و در عین حال تلخ بودم. دختر بچه ی دوست صمیمی ام که حدود ۷ سال داشت، دوست داشت مثل بزرگ ترها آرایش کند. مادرش می گفت «فقط یه ذره رنگ خاکی!». اما بعد از چند ساعت، دختر کوچیک کلی قرمزی و خارش روی صورتش داشت. مجبور شدیم سریع به پزشک مراجعه کنیم. نتیجه: حساسیت شدید و توصیه ی دقیق برای قطع کامل آرایش کودکان. این تجربه بهم یاد داد که هیچ چیز ارزش ندارد که سلامت و راحتی کودک را به خطر بیندازیم. مخصوصا در این بازار شلوغ و بعضا غیرقابل اعتماد لوازم آرایشی و بهداشتی.
اثرات روانی آرایش زودهنگام کودکان
شاید بگویید، «آرایش که فقط زیبایی است!» اما روی روان کودکان چطور؟ روانشناسان کودک می گویند که شروع میکاپ و آرایش زودهنگام می تواند باعث وابستگی کودک به ظاهر شود و حتی بر اعتماد به نفس او در سال های بالاتر تأثیر منفی بگذارد. بچه ها باید به جای تمرکز روی چهره شان، روی توانایی ها، مهارت ها و شخصیت شان ارزش بگذارند. کاربرد بیش از حد لوازم آرایشی در این سن باعث می شود آن ها خودشان را فقط با ظاهرشان تعریف کنند که این فاجعه بار است.
آرایشی و بهداشتی، دوران بلوغ و شروع استفاده به جا
وقتی سن به حدود ۱۳ تا ۱۴ سالگی رسید، می توان به آرامی و تدریجی وارد دنیای آرایشی شد. البته باید مراقب باشید که محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده شده مناسب و استاندارد باشند. در این سن، پوست نسبت به قبل مقاوم تر شده و ذهن کودک هم بیشتر با مفاهیم آرایش و ایمنی آن آشنا می شود. من همیشه توصیه می کنم والدین عزیز حتما درباره ترکیبات محصولات وقت بگذارند و حتما از برندهای معتبر و ایرانی استفاده کنند تا به سلامت پوستی نوجوانان کمک کنند.
چگونه می توان آرایش و بهداشتی را برای کودکان امن تر کرد؟
اولین و مهم ترین اصل، رضایت و گفتگو با کودکان است. به عنوان کسی که در این حوزه تجربه دارم، می دانم که کودکان دوست دارند زیبایی را کشف کنند اما این کشف نباید به قیمت سلامتی شان تمام شود. علاوه بر این، استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی ارگانیک، بدون مواد مضر و مخصوص کودکان می تواند ریسک عوارض را پایین بیاورد. همیشه به دنبال برچسب های استاندارد وزارت بهداشت و نشان های معتبر باشید تا خیال تان راحت باشد.
آرایش، زیبایی و مسئولیت والدین و صنعت آرایشی
صنعت آرایشی و بهداشتی در ایران روز به روز پیشرفت می کند اما متأسفانه هنوز فرهنگ سازی درباره مضرات آرایش کودکان به اندازه کافی شکل نگرفته است. والدین و تولیدکنندگان باید کنار هم باشند؛ یکی با آموزش درست به کودکان و دیگری با تولید محصولات امن و شفاف. یک ضرب المثل قدیمی می گوید: «پیشگیری بهتر از درمان است.» این موضوع در حوزه سلامت پوست و زیبایی کودک صدق می کند. مراقب باشید، آرایش فقط ابزار زیبایی است، نه جنگلی از خطرات سلامتی برای کودکان مان!
نتیجه گیری: آرایش کودکان را جدی بگیریم، اما نه بیش از حد!
در پایان، دوست عزیز، اگر چیزی از من شنیدی یادت باشد که مراقبت از پوست حساس کودکان باید با دقت و آگاهی باشد. آرایش و میکاپ برای کودکان نه تنها نیاز نیست، بلکه ممکن است آسیب های پنهان و جدی هم داشته باشد. پس به جای اینکه زود بچه ها را به دنیای لوازم آرایش ببریم، بهتر است آن ها را تشویق کنیم به اعتماد به نفس، بازی، یادگیری و رشد طبیعی بدون وابستگی به ظاهر. و البته یادمان نرود که در این مسیر، محصولات آرایشی و بهداشتی با کیفیت و استانداردهای لازم همیشه بهترین دوست والدین و کودکان خواهند بود.
«سلامتی پوست کودک، سرمایه ی آینده ی زیبایی اوست؛ با انتخاب درست، طبیعی بودن را به کودکمان هدیه کنیم.»
سؤال های متداول درباره مضرات آرایش برای کودکان
| سؤال | پاسخ |
|---|---|
| آیا کودکان می توانند از لوازم آرایشی بزرگسالان استفاده کنند؟ | خیر، پوست کودکان بسیار حساس است و لوازم آرایشی بزرگسالان ممکن است باعث آسیب و حساسیت شود. |
| آرایش کودکان چه خطراتی به همراه دارد؟ | حساسیت پوست، اختلالات هورمونی، واکنش های آلرژیک و آسیب به سلامت روان از مهم ترین خطرات است. |
| چه سنی برای شروع استفاده از آرایش مناسب است؟ | معمولاً بعد از شروع بلوغ، یعنی حدود ۱۳-۱۴ سالگی، به شرط استفاده از محصولات سازگار و بهداشتی. |
| چگونه می توان محصولات ایمن برای کودکان پیدا کرد؟ | به دنبال محصولات با نشان استاندارد وزارت بهداشت و برندهای معتبر باشید و ترکیبات آن ها را بررسی کنید. |
| آیا آرایش صورت می تواند در اعتماد به نفس کودکان تأثیر منفی بگذارد؟ | بله، تمرکز بیش از حد روی ظاهر ممکن است باعث وابستگی به میکاپ و کاهش اعتماد به نفس واقعی شود. |